OVER VACCINATIES

Monica Garwoord

Minder jolig onderwerp vandaag, maar ik voel de nood om toch ietwat gestructureerd mijn gedachten neer te pennen. Ge zou namelijk denken dat een pandemie ideaal is om het vertrouwen in de wetenschap een boost te geven, maar ik merk dat het omgekeerde aan het gebeuren is. Op Instagram kwam ik al verschillende stories en posts tegen van complotdenkers die oproepen om kritisch te denken en ervan overtuigd zijn dat de overheid/big pharma/de wetenschap ons onder de duim proberen te houden. Het vertrouwen in de wetenschap zou hoog zijn in Vlaanderen, maar tegelijkertijd zijn er mensen die op Marc Van Ranst bashen terwijl die mens gewoon zijn job doet en de feiten netjes en op een rustige manier uitlegt.

Laat mij duidelijk zijn: ik ben een grote fan van de wetenschap, ik heb ontzettend genoten van de onderzoeken die ik tijdens mijn studies mocht doen en het schrijven van mijn wetenschappelijk onderbouwde thesis. En laat mij nog duidelijker zijn, voor the people in the back: “Widespread vaccination is key to protecting the health of the general population.” Maar dus: corona heeft ervoor gezorgd dat conspiracy theories meer en meer opduiken, dat er meer vaccinkritische stemmen luider klinken en dat er steeds meer mensen (dankzij de virale (ha!) kracht van sociale media) aan het twijfelen worden gebracht. Pas op: ik ben ook fan van kritisch denken én van sociale media. Maar we moeten opletten, we mogen niet zomaar meegaan in de gedachtengang van iemand random die we volgen op Instagram, we moeten factchecken, ons inlezen en wetenschappelijk onderbouwde argumenten aanbrengen en met dokters/zorgverleners in gesprek gaan. Ja, dat is intensief, dat vraagt veel energie, kost tijd, maar de volksgezondheid is blijkbaar in het gevaar. En als de anti-vaxxerbeweging aan volgelingen wint, is het meer dan enkel corona waarvoor we ons gaan moeten behoeden.

A society so divided because of misinformation can lead to disruptions in elections, health care and even create distrust in the entire democratic system.

Anti-vaxxers hebben hun peilen recent gericht op Bill Gates, zijn achterdochtig tegenover Big Pharma, de media, de overheid of zijn aanhangers van een ‘natuurlijke levensstijl’. Here’s the thing, zoals Mohamed Ouaamari het goed zegt in zijn column in De Morgen vandaag: “Gezonde mensen met een fort als immuunsysteem, die braaf hun broccoli opeten, gembershotjes bingedrinken en dure vitaminesupplementen naar binnen spelen, kunnen nog even hard het virus doorgeven aan mensen met een minder gezonde levensstijl. Zij besmetten kwetsbare mensen die niet de luxe hebben om een sterk immuunsysteem op te bouwen.”

Sommigen hebben ook het over vrijheidsberoving of dat we afhankelijk worden gemaakt van de farmaceutische industrie, dat we leugens opgespeld krijgen omdat de ziektes waartegen we worden ingeënt eigenlijk al heel lang uitgeroeid zijn. Feit is dat dat nonsens zijn, in de US flakkeren de mazelen weer op en ook in Europa komt de ziekte nog voor. Vaccineren is dus nog altijd noodzakelijk en kan bij ons kostenloos bij Kind & Gezin. Het is zo makkelijk om te vergeten dat de vrijheid en levensstijl die we vandaag hebben mede mogelijk is gemaakt door de wetenschap en verschillende vaccins:

In België is de levensverwachting in de voorbije 200 jaar meer dan verdubbeld, onder andere dankzij vaccinatie. Voor vaccins zijn we inderdaad afhankelijk van haar ontwikkelaars en producenten, de farmaceutische industrie en onafhankelijke onderzoeksinstellingen. Zonder vaccins steken gevaarlijke infectieziekten meteen weer de kop op, omdat onze natuurlijke weerstand niet alle infecties kan overwinnen.

Vaccins zijn dus het slachtoffer van hun eigen succes: doordat ze zo effectief zijn en zo wijdverspreid lijkt het inderdaad alsof we ze niet meer nodig hebben, omdat de ziektes (zoals bijvoorbeeld mazelen, rubella en rodehond) die ze bestrijden bijna niet meer voorkomen (in onze buurt). Maar als je het aan een polioslachtoffer vraagt zal hij of zij duidelijk zijn: vaccins werken en zijn nodig. Het probleem is dat de hele vaccindiscussie te vaak een te groot licht werpt op de potentiële (niet wetenschappelijk bewezen!) gevaren en bijna nooit op de gevaren die je ontloopt door juist wél te vaccineren. Ook bij het Googlen naar informatie komen mensen vaker terecht op anti-vaxxerwebsites dan op wetenschappelijk juiste informatie en duiding. Helaas zijn heel wat vaccins niet verplicht (enkel polio is dat in ons land), maar wel sterk aanbevolen. En we weten dankzij de mondmaskersaga dat sterk aanbevelen niet genoeg is…

We gaan dit duidelijk niet oplossen door mensen die vaccins in twijfel trekken weg te zetten als dom (net zoals het niet opbrengt om dat tegen een Vlaams Belangstemmer te zeggen). We gaan ermee in gesprek moeten treden, moeten luisteren, argumenten moeten aanbrengen en vooral: blijven proberen, niet ophouden, het gesprek gaande houden. Vandaar dus ook deze blogpost, ik reik een aantal argumenten aan die je in eventuele gesprekken kan gebruiken. En alsjeblieft: laat je stem horen, spreek jezelf uit over vaccins op social media, tegenover vrienden die mogelijks twijfelen. Een mogelijke strategie om zij die twijfelen aan de veiligheid van vaccins te overtuigen is om, net zoals antivaxxers zelf doen, de emotionele toer op te gaan, weg van cijfers en grafiekjes. Die komen vaak te wetenschappelijk over en gaan iemand die sowieso al skeptisch is tegenover wetenschappers nog meer angst inboezemen. Bijvoorbeeld:


William werd geboren in 2017, maar overleed nog datzelfde jaar aan de mazelen. Hij raakte besmet door een buur­jongetje met ouders die tegen v­accinatie waren gekant. Een tragedie die makkelijk had kunnen worden voorkomen door vaccinatie. Net als de dood van een zes jaar oud Italiaans leukemiepatiëntje, dat in 2017 overleed aan long- en hersencomplicaties van een mazelenbesmetting.

Wat kunt ge nog zelf doen? Lees u in, er staan niet voor niets heel wat linkjes in deze blogpost en ook de podcast is een aanrader en niet te lang). Laat uw kinderen (als ze niet chronisch ziek zijn of immuniteitsproblemen hebben) vaccineren (al dan niet via een uitgesteld schema), check of ge zelf genoeg gevaccineerd zijt, doe eventueel mee aan een studie om het coronavaccin zo snel mogelijk te kunnen ontwikkelen. En denk na over welke wereld ge wilt: eentje waarin we om de zoveel weken/maanden in lockdown moeten of eentje waarin we ons geen zorgen moeten maken over de verspreiding van ziektes die eigenlijk al uitegroeid zouden kunnen zijn.

Zouden we het normaal vinden dat je als ouder een baby kunt kwijtraken aan een infectieziekte? En er dus maar beter eentje extra maken om de collateral damage op te vangen? Zouden we het normaal vinden dat er elke winter een hele generatie 70-plussers wordt uitgedund?

Also, indien ge voorstander zijt van het eerste: gelieve uw kinderen zo ver mogelijk van mijn kinderen vandaan te houden. De firma dankt u.